Railway General Rules on Train Tickets, Passengers

Railway General Rules on Train Tickets, Passengers: భారతీయ రైల్వే శాఖ మన దేశానికి చాలా ముఖ్యమైన శాఖ. ఒక చోట నుండి మరొక చోటికి అతి తక్కువ వ్యయంతో సామాన్య ప్రజలను చేర్చుతుంది. వివిధ రకాల పనులకో, ఆయా రంగాల వృత్తుల వాళ్ళు ప్రతిరోజు రైల్వే టికెట్లు బుక్ చేసుకుంటారు.

లక్షలాది మంది ప్రజలు రోజూ రైల్లో ప్రయాణిస్తుంటారు. రైల్వే టిక్కెట్ల బుకింగ్ మరియు ప్రయాణానికి సంబంధించి కొన్ని ముఖ్యమైన నిబంధనలు ఉన్నాయి, ఇవి ప్రతి ప్రయాణికుడు తెలుసుకోవాల్సినవి. ఈ నిబంధనలను పాటించడం ద్వారా ప్రయాణం సాఫీగా మరియు సురక్షితంగా కొనసాగుతుంది.

1. టికెట్ బుకింగ్:
రైలు ప్రయాణం చేయడానికి ముందుగా టికెట్ బుక్ చేయడం అవసరం. రైల్వే టిక్కెట్లను బుక్ చేయడానికి రెండు మార్గాలు ఉన్నాయి: ఒకటి రైల్వే స్టేషన్లోని రిజర్వేషన్ కౌంటర్ ద్వారా, రెండోది IRCTC వెబ్‌సైట్ లేదా మొబైల్ యాప్ ద్వారా. రిజర్వేషన్ టికెట్లు సాధారణంగా రైలు బయలుదేరే తేదీకి ముందుగా 120 రోజులు వరకు బుక్ చేసుకోవచ్చు. అయితే, అత్యవసర పరిస్థితుల కోసం ‘తత్కాల్’ బుకింగ్ సదుపాయం కూడా ఉంది, ఇది రైలు బయలుదేరే ఒక రోజు ముందు ప్రారంభమవుతుంది.

2. RAC/ WL
రైలు బయలుదేరే సమయానికి కనీసం 30 నిమిషాల ముందు స్టేషన్‌కి చేరుకోవడం మంచిది. ఇది ప్లాట్‌ఫాం వెతికే సమయం ఇవ్వడమే కాకుండా, అవసరమైనప్పుడు రైలు మార్గాన్ని కూడా సరిచూసుకోవడానికి సహాయపడుతుంది. రైలు బయలుదేరే సమయంలో రిజర్వ్ చేసిన సీట్లు కన్ఫర్మ్ అయితే మాత్రమే రైలులో ప్రయాణం చేయవచ్చు. సీట్లు కన్ఫర్మ్ కాకుండా RAC లేదా WL (వైటింగ్ లిస్ట్)లో ఉంటే ప్రయాణం సాధ్యంకాదు, అయితే RAC లో కనీసం ఒక సీటు ఇవ్వబడితే ప్రయాణం చేయవచ్చు.

3. వైటింగ్ లిస్ట్ టికెట్లు:
వైటింగ్ లిస్ట్ టికెట్లు బుక్ చేసినప్పుడు, రైలు బయలుదేరే వరకు కన్ఫర్మ్ అవడానికి అవకాశం ఉంటుంది. RAC టికెట్లు కొన్ని సందర్భాలలో కన్ఫర్మ్ అవుతాయి, ఇవి సీట్ లభించినప్పటికీ, బెడ్ రోల్స్ లేదా సప్లిమెంటరీ చార్జ్ అందుబాటులో ఉండవచ్చు. RAC టికెట్ కన్ఫర్మ్ అయితే ప్రయాణం చేయవచ్చు. టికెట్ కన్ఫర్మ్ కాకపోతే, వాపసు (Refund) కోసం ఫిర్యాదు చేయవచ్చు.

4. టికెట్ రీఫండ్:
ఏదైనా కారణంగా మీరు ప్రయాణం చేయకపోతే, మీరు టికెట్ రద్దు చేసుకోవచ్చు. ఈ రద్దు ప్రక్రియకు కొన్ని నిబంధనలు ఉన్నాయి. రైలు బయలుదేరే సమయానికి 48 గంటల ముందు టికెట్ రద్దు చేస్తే, పూర్తి రీఫండ్ లభిస్తుంది. రైలు బయలుదేరే సమయానికి తక్కువ సమయం ఉండగా టికెట్ రద్దు చేస్తే, రీఫండ్ మొత్తంలో కొంత భాగం మాత్రమే తిరిగి లభిస్తుంది. తత్కాల్ టికెట్ రద్దు చేసే పరిస్థితిలో రీఫండ్ అందుబాటులో ఉండదు.

5. పరిశుభ్రత మరియు అనుసరించాల్సిన నియమాలు:
రైలు ప్రయాణంలో పరిశుభ్రత అనేది అత్యంత ముఖ్యమైన అంశం. ప్రయాణికులు స్టేషన్లు మరియు రైళ్ళలో పరిశుభ్రత కాపాడాలి. చెత్తను ఎక్కడ పడితే అక్కడ వేయకుండా, వాడే డబ్బాల్లో వేయాలి. తద్వారా, రైలు ప్రయాణం అన్ని ప్రయాణికుల కోసం సౌకర్యవంతంగా ఉంటుంది. అలాగే, ప్రయాణ సమయంలో ఇతర ప్రయాణికులను ఇబ్బంది పెట్టకూడదు. శబ్దం చేయడం, ఎక్కువ సేపు ఫోన్ మాట్లాడడం వంటి అలవాట్లు దూరంగా ఉంచాలి.

6. టికెట్ పరీక్షణ మరియు జరిమానాలు:
ప్రయాణ సమయంలో టికెట్ ఎగ్జామినర్ టికెట్ చెక్ చేస్తాడు. అందువల్ల టికెట్ మరియు ఒక ఐడెంటిఫికేషన్ ప్రూఫ్ తప్పనిసరిగా ఉండాలి. టికెట్ లేకుండా లేదా తప్పుగా ఇచ్చిన సమాచారంతో ప్రయాణిస్తే, జరిమానా చెల్లించాలి. ఒకవేళ రిజర్వేషన్ చేయకుండా సాధారణ డబ్బా (General Compartment)లో ప్రయాణం చేస్తే టికెట్ ధరతో పాటు జరిమానా కూడా చెల్లించవలసి ఉంటుంది.

7. కుటుంబ ప్రయాణాలు:
కుటుంబ సభ్యులతో లేదా బంధువులతో ప్రయాణం చేసే సందర్భాల్లో సమూహంగా టికెట్లు బుక్ చేసుకోవచ్చు. ఒకే కుటుంబానికి సంబంధించిన వ్యక్తులు ఒకే డబ్బాలో సీట్లు పొందేందుకు ప్రయత్నించవచ్చు. దీనివల్ల ప్రయాణం మరింత సౌకర్యవంతంగా ఉంటుంది.

8. సీనియర్ సిటిజన్లకు రాయితీలు:
భారతీయ రైల్వేలు సీనియర్ సిటిజన్లకు ప్రత్యేక రాయితీలను అందిస్తాయి. పురుషులకు 60 సంవత్సరాలు, మహిళలకు 58 సంవత్సరాల వయసు దాటిన తర్వాత ఈ రాయితీలు వర్తిస్తాయి. వయసు రాయితీ కోసం వారి వయసు నిర్ధారించడానికి సరైన ప్రూఫ్ చూపించడం అవసరం.

9. సురక్షిత ప్రయాణం:
రైలు ప్రయాణం సురక్షితంగా ఉండటానికి కొన్ని నియమాలు పాటించాలి. రైలు ప్లాట్‌ఫాం మీద రద్దీ సమయంలో అప్రమత్తంగా ఉండాలి. టికెట్లను బ్లాక్ మార్కెట్ లో కొనుగోలు చేయకూడదు. ప్రయాణ సమయంలో అపరిచితులతో చాలా కాలం పాటు మాట్లాడకూడదు మరియు వ్యక్తిగత సమాచారం పంచుకోవడం మానుకోండి.

10. కోల్పోయిన లేదా దొంగిలించబడిన వస్తువులు:
ప్రయాణ సమయంలో వస్తువులు కోల్పోతే లేదా దొంగిలించబడితే, వెంటనే రైల్వే పోలీసులను సంప్రదించాలి. రైల్వే స్టేషన్లలో ఉన్న ‘లాస్ట్ అండ్ ఫౌండ్’ విభాగాన్ని కూడా సంప్రదించవచ్చు.

ఈ నిబంధనలు పాటించడం ద్వారా రైలు ప్రయాణం మరింత సౌకర్యవంతంగా మరియు సురక్షితంగా ఉంటుంది. రైల్వే నిబంధనలు మరియు విధులను సమర్థవంతంగా పాటించడం, మనకు మరియు మన తోటి ప్రయాణికులకు ప్రయాణం ఆనందంగా ఉండేలా చేస్తుంది.

Also Read: PM Suraksha Bima Yojana Benefits